หน่วยการเรียนที่ 9 สัญลักษณ์เบื้องต้นในงานเขียนแบบเครื่องกล
ในงานเขียนแบบนอกเหนือจากการบอกขนาดต่าง ๆ ดังที่ได้กล่าวมาแล้วในบทที่ 4 ผู้เขียนแบบเองจำเป็นที่จะต้องระบุสัญลักษณ์ต่าง ๆ ที่ใช้ในงานเขียนแบบเพิ่มเติม โดยที่สัญลักษณ์ในงานเขียนแบบนี้ แบ่งออกได้เป็นหลายชนิดตามลักษณะการใช้งาน เช่น สัญลักษณ์ความหยาบของผิวงาน สัญลักษณ์งานเชื่อม สัญลักษณ์ชิ้นส่วนมาตรฐานของเครื่องจักรกล (สปริง เฟือง เกลียว ตลับลูกปืน ฯลฯ ) และสัญลักษณ์พื้นฐานทางไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น ซึ่งการระบุสัญลักษณ์เหล่านี้เพิ่มเติมลงในแบบสั่งงานเพื่อให้ชัดเจนมากขึ้น ทั้งนี้เพื่อให้ผู้นำแบไปใช้งานสามารถที่จะปฏิบัติงานไอย่างถูกต้องและเข้าใจเป็นแนวทางเดียวกัน อีกทั้งยังช่วยลดเวลาในงานเขียนแบบได้อีกด้วย สำหรับสัญลักษณ์เบื้องต้นในงานช่างอุตสาหกรรมที่จะกล่าวถึงในหน่วยนี้คือ สัญลักษณ์ของเกลียว สัญลักษณ์ความหยาบละเอียดผิวงาน สัญลักษณ์แนวเชื่อม รวมถึงพิกัดความเผื่อเบื้องต้นที่ใช้ในงานเขียนแบบ
1. เกลียว ( Thread)
เกลียวเป็นชิ้นงานส่วนที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงจากการหมุนให้เคลื่อนที่เป็นแนวเส้นตรงเพื่อยึดชิ้นงานหรือ ทำให้ชิ้นส่วนเคลื่อนที่ เกลียวมีรูปร่างเป็นร่องวนรอบ ตัวอย่างดังภาพที่ 9.1 เพื่อให้สะดวกในการเขียนแบบ จึงมีการกำหนดเป็นภาพสัญลักษณ์แทน ดังภาพที่แสดงต่อไปนี้
ภาพที่ 9.1 ส่วนต่างๆของเกลียว
1.1 การเขียนภาพสัญลักษณ์เกลียวในระบบ ISO
ภาพที่ 9.2 การเขียนสัญลักษณ์ของเกลียว
|
ภาพที่ 9.3 ส่วนประกอบในการเขียนภาพสัญลักษณ์เกลียว
|
1.2.1 สัญลักษณ์ปลายสลักเกลียวตาม DIN 78
1.2.2 เกลียวแสดงเป็นภาพตัด
ภาพที่ 9.6 ภาพตัดเกลียวและสัญลักษณ์
|
ในกรณีที่มีที่เขียนภาพไม่เพียงพอหรือมีเวลาการเขียนจำกัด ก็สามารถเขียนแบบให้เกลียวนอกหรือเกลียวในเพียงครึ่งเดียวก็ได้ ดังภาพที่ 9.7 (ก) และ 9.7 (ข)
1.2.3 เกลียวที่มองไม่เห็น
 |
ตารางที่ 9.1 มาตรฐานของเกลียวชนิดต่าง ๆ
ชนิดของเกลียว
|
ตัวย่อ
|
การกำหนดขนาด
|
ตัวอย่าง
|
เกลียววิตเวิต-ละเอียด (เรียว)
|
W
|
เส้นผ่านศูนย์กลางนอกเป็น มม.´ระยะพิตช์ เป็นนิ้ว
|
W28,8.´1/4
Keg DIN 477
|
เกลียวท่อ-วิตเวิต (ทรงกระบอก)
|
R
|
ขนาดกำหนดของท่อเป็นนิ้ว(ขนาดกำหนด =Æ ใน)
|
R3/4
|
เกลียวเมตริก - ISO
|
M
|
เส้นผ่านศูนย์กลางนอกของเกลียวเป็น มม.
|
M60
|
เกลียวเมตริก-ISO ละเอียด
|
M
|
เส้นผ่านศูนย์กลางนอกของเกลียวเป็น มม. .´ระยะพิตช์ เป็น มม.
|
M80´2
|
เกลียวเมตริก-ISO ทรงคางหมู
|
Tr
|
เส้นผ่านศูนย์กลางนอกของเกลียวเป็น มม.´ระยะพิตช์ เป็น มม..
|
Tr48´8
|
เกลียวฟันกลม
|
Rd
|
เส้นผ่านศูนย์กลางนอกของเกลียวเป็น มม.´ระยะพิตช์ เป็น มม..
|
Rd40´5
|
เกลียวฟันเลื่อย
|
S
|
เส้นผ่านศูนย์กลางนอกของเกลียวเป็น มม.´ระยะพิตช์ เป็น มม..
|
S70´10
|
เกลียวไฟฟ้า (เกลียว-เอดิสัน)
|
E
|
เส้นผ่านศูนย์กลางนอกของเกลียว(Æ - นอก) เป็น มม.
|
E27
|
